yj
  • różności
    14.12.2009
    14.12.2009
    1. Jaką rolę pełni litera i w wyrazie triumf, czy można podzielić ten wyraz na dwie sylaby?
    2. Jak odmieniać francuskie imiona i nazwiska przez przypadki? Np. piłkarz Laurent Koscielny oraz skoczek Vincent Descombes?
    3. Rosyjskie nazwiska należy pisać tak, jak się czyta, np. Walery Kobieliew, a nie Valery Kobelev. Czy można robić tak samo z japońskimi nazwiskami, np. Kazuyoshi Funaki pisać jako Kazujoszi Funaki?
    Dziękuję za odpowiedź
  • altdorfski – altdorfijski
    26.11.2002
    26.11.2002
    Witam!
    Chodzi o utworzenie przymiotnika od nazwy miasta Altdorf. Wydaje mi się, że prawidłową formą jest altdorfski, lecz spotkałam się również z wersją altdorfijski. Jaka jest zatem poprawna forma? A może obie?
    Pozdrawiam
    Aliah
  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • Jak nazywać mieszkańców Madery?
    12.07.2016
    12.07.2016
    Szanowni Państwo,
    czy mieszkańca Madery można nazwać Maderyjczykiem, czy istnieje jakieś inne określenie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Elwira
  • Jeździj a jeźdź
    27.02.2017
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w WSPP forma trybu rozkazującego czasownika jeździć: jeździj uznana została za potoczną, natomiast forma jeźdź jest literacka?

    Zgodnie z podręcznikiem prof. Strutyńskiego formy trybu rozkazującego tworzymy od tematu czasu teraźniejszego, do którego dodajemy odpowiednią końcówkę osobową trybu rozkazującego. Jeśli temat czasu teraźniejszego kończy się na zbitkę spółgłoskową, wówczas dodajemy do niego końcówkę -ij (:-yj). Z czego wynika zatem uznanie poprawnej gramatycznie formy za potoczną?

    Z poważaniem
    M.M.
  • kawalkada felicyj
    8.11.2011
    8.11.2011
    Szanowni Państwo,
    gdybyśmy zapragnęli (na przykład na użytek gier słownych) utworzyć oboczny dopełniacz l.mn. zakończony na -ij/-yj dla wszystkich rzeczowników rodzaju żeńskiego kończących się na -ia, -ja, to jak powinniśmy postąpić np. ze skodą felicią (wym.: felicją)?
    Czy należałoby – uwzględniając wymowę i biorąc wzór z tradycyj i policyj – przemieszczać się kawalkadą felicYj?
    Z poważaniem
    Ewa D.
  • lekcji czy lekcyj?
    10.01.2012
    10.01.2012
    Czy dopuszczalne jest użycie w dopełniaczu liczby mnogiej końcówek -ij, -yj (np. w słowach religij, okazyj) w sytuacji, gdy ani kontekst, ani żadne inne środki językowe (typu wszystkich religii, tych okazji) nie wskazują, że chodzi o liczbę mnogą, a ta jest istotna? Dodam, że sprawa dotyczy przekładu z języka obcego pisanego archaizującą prozą poetycką.
  • Гузій = Huzy, Huzego, Huzemu, z Huzym, o Huzym
    28.09.2016
    28.09.2016
    Czy ukraińskie nazwiska zakończone na -ij, np. Huzij (Гузій) powinniśmy odmieniać tak samo jak te z końcówką -yj, czyli jak przymiotniki?
  • „Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”
    11.03.2020
    11.03.2020
    W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
  • pachniej czy pachnij?
    8.04.2012
    8.04.2012
    Dzień dobry,
    słownik ortograficzny pod red. T. Karpowicza zanotował tryb rozkazujący zapachniej od czasownika zapachnieć, jednak od pachnieć mamy pachnij. Jest możliwa taka oboczność czy może jednak wyłącznie postać zapachnij jest poprawna?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego